Sukanya Samriddhi Yojana

By /

Sukanya Samriddhi Yojana

सुकन्या समृद्धी योजना (Sukanya Samriddhi Yojana)ही भारतातील सरकार-समर्थित बचत योजना आहे ज्याचा उद्देश पालकांना त्यांच्या मुलीच्या भविष्यातील शिक्षण आणि लग्नाच्या खर्चासाठी बचत करण्यास प्रोत्साहित करणे आहे.

sukanya samriddhi yojana

Table of Contents

सुकन्या समृद्धी योजना (Sukanya Samriddhi Yojana) ही वित्त मंत्रालयाची एक लहान ठेव योजना आहे जी केवळ मुलींसाठी आहे. बेटी बचाओ बेटी पढाओ मोहिमेचा एक भाग म्हणून माननीय पंतप्रधानांनी 22 जानेवारी 2015 रोजी SSY लाँच केले. मुलीच्या शिक्षणाचा आणि लग्नाचा खर्च भागवण्यासाठी ही योजना आहे. भारत सरकारने 14 डिसेंबर 2014 रोजी अधिसूचित केलेली, ही योजना पालकांना त्यांच्या मुलीच्या भविष्यातील शिक्षण आणि लग्नाच्या खर्चासाठी निधी तयार करण्यास प्रोत्साहित करते. Sukanya Samriddhi Yojana साठी पोस्ट ऑफिस किंवा सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांच्या शाखांद्वारे आणि तीन खाजगी क्षेत्रातील बँका उदा. एचडीएफसी बँक, ॲक्सिस बँक आणि आयसीआयसीआय बँक. मुलीचे पालक किंवा कायदेशीर पालक हे खाते उघडू शकतात. मुलगी 10 वर्षांपेक्षा कमी वयाची असावी. मुलीसाठी फक्त एकच खाते मंजूर आहे. एक कुटुंब फक्त दोन Sukanya Samriddhi Yojana  खाती उघडू शकते. किमान गुंतवणूक ₹250 प्रतिवर्ष आहे; कमाल गुंतवणूक ₹1,50,000 प्रतिवर्ष आहे. परिपक्वता कालावधी 21 वर्षे आहे. 01.04.2023 ते 30.06.2023 या कालावधीसाठी, व्याजदर 8.0% आहे. जमा केलेली मूळ रक्कम, संपूर्ण कार्यकाळात मिळालेले व्याज आणि परिपक्वता लाभ करमुक्त आहेत. मूळ रक्कम कलम 80C अंतर्गत ₹1,50,000 पर्यंत कपात करण्यायोग्य आहे. योजनेच्या प्रारंभापासून, योजनेअंतर्गत सुमारे 2.73 कोटी खाती उघडण्यात आली आहेत, ज्यात जवळपास ₹ 1.19 लाख कोटी ठेवी आहेत.

Benefits

  1. किमान गुंतवणूक ₹250 प्रतिवर्ष आहे; कमाल गुंतवणूक ₹1,50,000 प्रतिवर्ष आहे.
  2. परिपक्वता(Maturity) कालावधी 21 वर्षे आहे. सध्या, Sukanya Samriddhi Yojana कडे अनेक कर लाभ आहेत आणि सर्व लघु बचत योजनांमध्ये सर्वाधिक व्याज दर म्हणजे 8.0% (01.04.2023 ते 30.06.2023 या कालावधीसाठी).
  3. जमा केलेली मूळ रक्कम, संपूर्ण कार्यकाळात मिळालेले व्याज आणि परिपक्वता(Maturity) लाभ कलम 80C अंतर्गत करमुक्त आहेत.
  4. खाते भारतात कुठेही एका पोस्ट ऑफिस/बँकेतून दुसऱ्या पोस्ट ऑफिसमध्ये ट्रान्सफर केले जाऊ शकते.खाते बंद न केल्यास मुदतपूर्तीनंतरही व्याज भरावे.
  5. मुलाचे वय 18 वर्षे पूर्ण झाल्यानंतर 50% पर्यंत गुंतवणुकीची मुदतपूर्व पैसे काढण्याची परवानगी आहे, जरी तिचे लग्न होत नसेल.

Eligibility

  1. खाते उघडण्याच्या तारखेपासून दहा वर्षे पूर्ण झालेल्या मुलीच्या नावाने पालकांपैकी एकाद्वारे खाते उघडले जाऊ शकते.
  2. या योजनेअंतर्गत प्रत्येक खातेदाराचे एकच खाते असावे.
  3. खाते उघडण्याच्या तारखेपासून दहा वर्षे पूर्ण झालेल्या मुलीच्या नावाने पालकांपैकी एकाद्वारे खाते उघडले जाऊ शकते. या योजनेअंतर्गत प्रत्येक खातेदाराचे एकच खाते असेल. या योजनेंतर्गत एका कुटुंबातील जास्तीत जास्त दोन मुलींसाठी खाते उघडले जाऊ शकते: परंतु अशा मुलांचा जन्म पहिल्या किंवा दुसऱ्या क्रमाने किंवा दोन्हीमध्ये झाला असल्यास, एका कुटुंबात दोनपेक्षा जास्त खाती उघडली जाऊ शकतात. एका कुटुंबात जन्माच्या पहिल्या दोन ऑर्डरमध्ये अशा अनेक मुलींच्या जन्माबाबत जुळ्या/तिप्पटांच्या जन्म प्रमाणपत्रासह पालकाद्वारे प्रतिज्ञापत्र सादर करणे. परंतु पुढे असे की, जर कुटुंबात जन्माच्या पहिल्या क्रमाने दोन किंवा अधिक मुली हयात असतील तर वरील तरतूद दुसऱ्या जन्माच्या मुलीला लागू होणार नाही.
ssy

Application Process

सुकन्या समृद्धी योजना (SSY) खाते कोणत्याही सहभागी बँक किंवा पोस्ट ऑफिस शाखेत उघडले जाऊ शकते. खाते उघडण्यासाठी, खाली वर्णन केलेल्या पायऱ्या पूर्ण करा:

  1. तुम्हाला जिथे खाते उघडायचे आहे त्या बँकेत किंवा  मध्ये जा.
  2. आवश्यक माहितीसह अर्ज भरा आणि कोणतेही सहाय्यक कागदपत्रे संलग्न करा.
  3.  प्रथम ठेव रोख, धनादेश किंवा मागणी मसुद्यात भरा.
  4. पेमेंट रु. 250 ते रु. 1.5 लाख दरम्यान असू शकते.
  5. तुमचा अर्ज आणि पेमेंट बँक किंवा पोस्ट ऑफिसद्वारे प्रक्रिया केली जाईल.
  6. प्रक्रिया केल्यानंतर, तुमचे sukanya samriddhi yojana खाते सक्रिय केले जाईल.
  7. खाते उघडल्याच्या स्मरणार्थ या खात्यासाठी पासबुक पुरवले जाईल.
ssy

Documents Required

  1. मुलीचे जन्म प्रमाणपत्र(Birth Certificate).
  2. अर्जदाराचे पालक किंवा कायदेशीर पालक यांचा चाइल्डफोटो आयडी.
  3. अर्जदाराचे पालक किंवा कायदेशीर पालक यांचा पत्ता पुरावा.
  4. इतर केवायसी(KYC) पुरावे जसे की पॅन(PAN), आणि मतदार आयडी(Voting Card).
  5. SSY(sukanya samriddhi yojana) खाते उघडण्याचा फॉर्म.
  6. जन्माच्या एका आदेशानुसार अनेक मुलांचा जन्म झाल्यास वैद्यकीय प्रमाणपत्र सादर करावे लागेल.
  7. बँक किंवा पोस्ट ऑफिसने विनंती केलेली इतर कोणतीही कागदपत्रे.

Frequently asked questions

योजना सुरू होण्याच्या अगदी 1 वर्ष अगोदर 10 वर्षे वयाची कोणतीही मुलगी सुद्धा योजनेचा लाभ घेण्यास पात्र आहे. तर, 2 डिसेंबर 2003 ते 1 डिसेंबर 2004 दरम्यान जन्मलेली कोणतीही मुलगी सुकन्या समृद्धी योजनेचा लाभ घेण्यास पात्र आहे.

1,50,000 रुपयांची मर्यादा आहे जी कर आकारणीतून मुक्त आहे. या वरील कोणत्याही रकमेवर आयकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत कोणतीही आयकर सवलत मिळणार नाही.

मुलीचे कोणतेही कायदेशीर पालक किंवा पालक त्यांच्या मुलीच्या वतीने सुकन्या समृद्धी खाते उघडू शकतात.

आत्तापर्यंत, या विषयाबाबत कोणताही अधिकृत संप्रेषण नाही आणि अशा अनिवासी भारतीयांना सध्या सुकन्या समृद्धी योजनेत समाविष्ट केले जात नाही.

मुलीचा मृत्यू झाल्यास, सुकन्या समृद्धी खाते बंद केले जाते आणि बंद केले जाते आणि रक्कम मुलीच्या पालक किंवा पालकांना हस्तांतरित केली जाते.

मुलीच्या कायदेशीर पालक किंवा पालकाचा मृत्यू झाल्यास, ही योजना एकतर बंद केली जाते आणि त्यातून मिळणारी रक्कम कुटुंबाला किंवा मुलीला दिली जाते. किंवा, ही योजना मॅच्युरिटी कालावधीपर्यंत जमा केलेल्या रकमेसह चालू ठेवली जाते आणि मुलगी 21 वर्षांची होईपर्यंत जमा केलेल्या रकमेवर व्याज मिळत राहते.

नाही. सध्या, ठेव खाते सुकन्या समृद्धी खात्यात रूपांतरित करण्याचे वैशिष्ट्य उपलब्ध नाही. सुकन्या समृद्धी ही देशातील मुलींची आर्थिक स्थिती उंचावण्याच्या उद्देशाने एक विशेष योजना आहे आणि अशा खात्याचे रूपांतरण करण्याची परवानगी नाही.

नाही. फक्त 50% पर्यंत अंशतः पैसे काढण्याची परवानगी आहे आणि ती देखील जेव्हा मुलगी किमान 18 वर्षांची झाली असेल. ही रक्कम फक्त मुलीच्या उच्च शिक्षणासाठी किंवा लग्नाच्या खर्चासाठी काढता येते.

होय. सुकन्या समृद्धी ही केंद्र सरकारची योजना आहे आणि ती देशातील प्रत्येक राज्यात आहे.

होय. ही योजना पोस्ट ऑफिसमधून बँकेत किंवा एका अधिकृत बँकेतून दुसऱ्या बँकेत हस्तांतरित केली जाऊ शकते. याचे कारण असे की काही वेळा मुलीला अभ्यासामुळे किंवा इतर अशा परिस्थितीमुळे हलवावे लागते.

सुकन्या समृद्धी ही रिकरिंग डिपॉझिट योजनेसारखी दिसते परंतु ग्राहकांनी हे समजून घेणे आवश्यक आहे की आवर्ती ठेवींच्या(Recurring Deposit) विपरीत, ही योजना विशेषतः देशातील मुलींना आर्थिक बळ देण्याच्या उद्देशाने आहे. तसेच, या योजनेवरील व्याजदर कोणत्याही बँकेद्वारे आवर्ती ठेव(Recurring Deposit) योजनांवर ऑफर केल्या जाणाऱ्या दरापेक्षा जास्त आहे.

प्रत्येक मुलीसाठी फक्त एक सुकन्या समृद्धी खाते परवानगी आहे. त्यामुळे जर तुम्हाला दोन मुली असतील तर तुम्ही त्यांच्या दोन्ही नावे दोन स्वतंत्र खाते घेऊ शकता आणि जर तुम्हाला एक मुलगी असेल तर फक्त एकाच खात्याचा लाभ घेता येईल.

सुकन्या समृद्धी खाते तुमच्या जवळच्या कोणत्याही पोस्ट ऑफिसमध्ये किंवा अधिकृत बँकांच्या कोणत्याही शाखेत उघडता येते. या बँकांमध्ये State Bank of India, ICICI, HDFC, Punjab National Bank इत्यादीसारख्या सार्वजनिक क्षेत्रातील आणि खाजगी क्षेत्रातील बँकांचा समावेश आहे.

  1. 2014-15 मध्ये, व्याज दर वार्षिक 9.1% होता.
  2. 2015-16 मध्ये, व्याज दर वार्षिक 9.2% पर्यंत वाढला.
  3. 2016-17 मध्ये व्याजदर 8.6% पर्यंत कमी झाला.
  4. 01.04.2023 ते 30.06.2023 या कालावधीसाठी, व्याजदर 8.0% आहे.

होय. ICICI, HDFC इत्यादीसारख्या काही मोठ्या खाजगी क्षेत्रातील बँकांना सुकन्या समृद्धी योजना ग्राहकांना देण्यासाठी आणि देखरेख करण्यासाठी वित्त मंत्रालयाने अधिकृत केले आहे.

नाही. सुकन्या समृद्धी अंतर्गत जमा केलेल्या रकमेसाठी कलम 80C नुसार केवळ पालक किंवा पालकांपैकी एकच कर सवलत मागू शकतो.

होय. सुकन्या समृद्धी ही योजना मुख्यत्वे मुलींसाठी आहे तर PPF किंवा वैयक्तिक भविष्य निर्वाह निधी लोकांना सेवानिवृत्ती किंवा दीर्घ कालावधीसाठी बचत करण्यात मदत करण्यासाठी आहे. दोन्हीची आर्थिक उद्दिष्टे भिन्न असल्याने एकाच वेळी दोन्हीचा लाभ घेता येतो.

/You Might Also Like/

Bubonic Plague Symptoms, Causes, and Prevention

PM Surya Ghar: मोफत वीज योजना मंजूर,अर्ज कसा करायचा? जाणून घ्या.

LIDCOM Training Scheme:संत रोहिदास चर्मोद्योग व चर्मकार विकास महामंडळ अनुदान योजना – 5 लाख पर्यंत अर्थसहाय्य!!!
Mahatma Jyotirao Phule Jan Arogya Yojana

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top