National Bamboo Mission

National Bamboo Mission:

शेतीच्या उत्पन्नाला पूरक ठरण्यासाठी आणि हवामान बदलाला प्रतिकार करण्यासाठी योगदान देण्यासाठी बिगर वने सरकारी आणि खाजगी जमिनींमध्ये बांबू लागवडीखालील क्षेत्र वाढवणे.
शेतकऱ्यांना बाजारपेठांशी जोडणे जेणेकरून शेतकरी उत्पादकांना बांबूसाठी तयार बाजारपेठ मिळू शकेल आणि देशांतर्गत उद्योगांना योग्य कच्च्या मालाचा पुरवठा वाढेल.
एंटरप्राइजेस आणि प्रीमियर संस्थांशी टाय-अप करून समकालीन बाजारांच्या गरजेनुसार पारंपारिक बांबू कारागीरांची कौशल्ये सुधारण्याचा प्रयत्न देखील करते.

Nodal Ministry:

कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्रालय.

World bamboo day:

18 सप्टेंबर

जगभरात बांबूबद्दल जागरुकता निर्माण करण्यासाठी दरवर्षी 18 सप्टेंबर रोजी जागतिक बांबू दिन पाळला जातो.

जागतिक बांबू दिनाची सुरुवात कामेश सलाम यांनी 2009 मध्ये बँकॉकमध्ये जागतिक बांबू काँग्रेस दरम्यान केली होती.

World bamboo day theme:

दरवर्षी, जागतिक बांबू संघटना जागतिक बांबू दिनासाठी एक अनोखी थीम सेट करते.

उदाहरणार्थ, जागतिक बांबू दिन 2021 ची थीम होती

#PlantBamboo — it is Time To Plant Bamboo

पुनर्रचित राष्ट्रीय बांबू मिशन प्रामुख्याने बांबू क्षेत्राच्या संपूर्ण मूल्य शृंखलेच्या विकासावर लक्ष केंद्रित करते जेणेकरून लागवड साहित्य, वृक्षारोपण, सुविधांची निर्मिती, कुशल मनुष्यबळ आणि ब्रँड प्रक्रिया विपणन, सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग, कुशल मनुष्यबळ आणि क्लस्टर अप्रोच मोडमध्ये ब्रँड बिल्डिंग उपक्रम. सध्या ही योजना २४ राज्ये/केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये राबविण्यात येत आहे. NBM कडे बांबू लागवड वाढवण्यासाठी तसेच सरकारी संस्था आणि खाजगी उद्योजकांसाठी जैव-ऊर्जा उत्खनन, सक्रिय कार्बन उत्पादन, चारकोल मेकिंग, पेलेट मेकिंग, इथेनॉल गॅसिफायर इत्यादीसाठी युनिट्स स्थापन करण्याच्या तरतुदी आहेत.

या ऐतिहासिक दुरुस्तीचा परिणाम म्हणून, बिगर वनक्षेत्रात उगवलेला बांबू वनोपजावरील नियमांच्या कक्षेबाहेर आहे. 2022-23 या वर्षात, NBM हे Mission for Integrated Development of Horticulture (MIDH) योजनेत विलीन करण्यात आले आहे.

NBM ने कार्बन उत्सर्जन कमी करून देशांतर्गत उत्पादनात योगदान देणारे विविध नवकल्पन आणि धोरण समर्थनाद्वारे बांबू उद्योगाचे पुनरुज्जीवन करण्याची कल्पना देखील केली आहे.

The key objectives of the Mission

शेतीच्या उत्पन्नाला पूरक आणि हवामानातील बदलांना तसंच दर्जेदार कच्च्या मालाची उपलब्धता तसेच उद्योगांना लागणाऱ्या दर्जेदार कच्च्या मालाची उपलब्धता यासाठी वनेतर सरकारी आणि खाजगी जमिनींमध्ये बांबू लागवडीखालील क्षेत्र वाढवणे. बांबू लागवडीला प्रामुख्याने शेतकऱ्यांची शेते, घरे, सामुदायिक जमिनी, जिरायती पडीक जमीन(arable wastelands ) आणि सिंचन कालवे इत्यादी ठिकाणी प्रोत्साहन दिले जाईल.
उत्पादनाच्या स्त्रोताजवळ नाविन्यपूर्ण प्राथमिक प्रक्रिया युनिट्स, प्राथमिक उपचार आणि मसाला वनस्पती, संरक्षण तंत्रज्ञान आणि बाजार पायाभूत सुविधांच्या स्थापनेद्वारे काढणीनंतरचे व्यवस्थापन सुधारणे.
सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम स्तरावर संशोधन आणि विकास, उद्योजकता आणि व्यवसाय मॉडेल्सना सहाय्य करून आणि मोठ्या उद्योगांना खाद्य देऊन बाजारातील मागणी लक्षात घेऊन उत्पादन विकासाला चालना देण्यासाठी.
भारतातील अविकसित बांबू उद्योगाला नवसंजीवनी देण्यासाठी.
बांबू क्षेत्राच्या विकासासाठी उत्पादन ते बाजारपेठेतील मागणीपर्यंत कौशल्य विकास, क्षमता निर्माण, जागरूकता निर्माण करणे.
बांबू आणि बांबू उत्पादनांच्या आयातीवरील अवलंबित्व कमी करण्याच्या प्रयत्नांना सुधारित उत्पादकता आणि उद्योगासाठी देशांतर्गत कच्च्या मालाची उपयुक्तता, ज्यामुळे प्राथमिक उत्पादकांचे उत्पन्न वाढेल.

Benefits

योजनेचे लक्ष्य खालील फायदे प्रदान करण्याचे आहे:

1) हे शेतकरी, सरकारी संस्था, कारागीर, उद्योजक, खाजगी संस्था, फेडरेशन SHGs, FPOs आणि बांबू उद्योगाशी संबंधित इतर व्यक्तींना मदत करेल.

2) उद्योगासाठी बांबू रोपवाटिका, बांबू लागवड, काढणीनंतरची प्रक्रिया, उत्पादन निर्मिती, क्षमता वाढवणे, उद्योजकता इत्यादी स्थापन करण्यात मदत होईल.

3) बांबू आणि बांबूच्या उत्पादनांची मागणी पूर्ण करण्यासाठी आत्मनिर्भरता निर्माण होण्यास मदत होईल.

Eligibility

ही योजना भारतातील सर्व शेतकऱ्यांना लागू आहे

Application Process

Online Process

ऑनलाइन लिंक:

महाराष्ट्र बांबू मिशन

https://intranet.mahaforest.gov.in/forestportal/index.php?option=nationalbamboomissionapp

Step 1: राज्य बांबू मिशनला त्यांच्या संबंधित पोर्टल/ऑफलाइनद्वारे अर्ज.

Step 2: SBM ची छाननी आणि मान्यता.

Step 3: अनुसूचित/व्यावसायिक बँकांद्वारे क्रेडिट लिंक्ड वित्तपुरवठा.

Step 4: प्रगती अहवाल/प्रकल्प पूर्ण करणे.

Step 5: SBM द्वारे मूल्यांकन आणि लाभार्थीच्या बँक खात्यात अनुदानाचे वितरण.

Documents Required

कार्यक्रमाचे फायदे मिळवण्यासाठी विशिष्ट कागदपत्रे हस्तक्षेपाच्या प्रकारावर आणि राज्यानुसार बदलू शकतात. सादर करायच्या दस्तऐवजांच्या तपशीलवार माहितीसाठी संबंधित अधिकाऱ्यांशी सल्लामसलत करण्याची शिफारस केली जाते. 1) आधार क्रमांक २) जमिनीची कागदपत्रे 3) जातीचे प्रमाणपत्र (फक्त SC/ST) 4) फोन तपशील 5) बँक तपशील 6) छायाचित्रे 7) DPR

National Bamboo Mission has truly transformed the unexplored Bamboo sector, providing rural livelihoods and promoting sustainable practices.#9YearsOfNorthEastProsperity #9YearsOfSeva pic.twitter.com/AN0UQkYomJ
— MyGovIndia (@mygovindia) June 13, 2023

Frequently Asked Questions

ही योजना थेट लाभ हस्तांतरण (DBT) योजना आहे का?

नाही, NBM DBT योजनेंतर्गत समाविष्ट नाही.

NBM योजनेंतर्गत सर्वांना लाभ मिळणार आहे?

हे शेतकरी, सरकारी एजन्सी, कारागीर, उद्योजक, खाजगी एजन्सी, फेडरेशन एसएचजी, एफपीओ आणि बांबू उद्योगाशी संबंधित इतर व्यक्तींना मदत करेल.

NBM योजनेंतर्गत कोणत्या सर्व कृती, मदत दिली जाईल?

या योजनेंतर्गत उद्योगासाठी बांबू रोपवाटिका, बांबू लागवड, काढणीपश्चात प्रक्रिया, उत्पादन निर्मिती, क्षमता बांधणी, उद्योजकता इत्यादी सक्षम केले जातील.

मी पात्रता पार्श्वभूमी नसलेला शेतकरी आहे, मी योजनेसाठी पात्र आहे का?

NBM योजनेसाठी पात्र होण्यासाठी कोणत्याही पात्रतेची आवश्यकता नाही, फक्त जमीन मालकीची आणि त्याच्याशी संबंधित कागदपत्रे असणे आवश्यक आहे.

मी इतर योजनांचाही लाभ घेत आहे. मी देखील NBM योजनेचा लाभ घेण्यास पात्र आहे का?

होय, एकाधिक योजनांसह नोंदणीकृत व्यक्ती एकाच वेळी इतर निकषांच्या पूर्ततेवर NBM योजनेचा लाभ घेऊ शकते.

मला योजनेसाठी कुठे अर्ज करावा लागेल?

NBM योजनेसाठी संबंधित SBM पोर्टलद्वारे अर्ज करता येईल.

योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत?

अर्जासाठी आधार क्रमांक,
जमिनीची कागदपत्रे,
जातीचे प्रमाणपत्र (फक्त SC/ST/OBC),
फोन तपशील, बँक तपशील,
छायाचित्रे,DPR
आवश्यक आहे. तथापि, कार्यक्रमाचे फायदे मिळविण्यासाठी विशिष्ट कागदपत्रे हस्तक्षेपाच्या प्रकारावर आणि राज्यानुसार बदलू शकतात. सादर करायच्या दस्तऐवजांच्या तपशीलवार माहितीसाठी संबंधित अधिकाऱ्यांशी सल्लामसलत करण्याची शिफारस केली जाते.

/You Might Also Like/

Sukanya Samriddhi Yojana

PM Surya Ghar: मोफत वीज योजना मंजूर,अर्ज कसा करायचा? जाणून घ्या.